Over de Kromvensedijk is het fraai wandelen en fietsen van Middelbeers naar de Landschotse Heide. Deze rustige zandweg markeert de overgang van dit Europees beschermde natuurgebied naar het aangrenzende bos dat behoort tot het Brabantse natuurnetwerk.
Waar de weg langs het thans volgeregende Kromven loopt, verdwijnt het zand ineens onder beton. Naadloos aansluitend op de oprijlaan naar het pand Kromvensedijk 4 waar Jan de Rooy in 2019 neerstreek.
Deze in het bos verscholen bungalow breidt de ‘beer’ van Parijs-Dakar met vergunning fors uit. Zonder vergunning herschept hij het bos rond de villa in een park, waarbij de nodige spaanders vallen.
Tot woede van de Werkgroep Natuur en Landschap Oost-, West- en Middelbeers die ten strijde trekt tegen de strapatsen van De Rooy en vooral tegen de toegeeflijkheid van de gemeente Oirschot jegens de voormalige rallycoureur.
Namens de lokale natuurstrijders zet de bekende Bredase milieuadvocaat Rogier Hörchner zijn tanden in deze kwestie. Met als gevolg een stortvloed aan bezwaarschriften en rechtszaken die inmiddels vijf jaar bestrijkt en deze zomer, op 24 juli 2024, culmineert in maar liefst vijf uitspraken van de Raad van State.
Jan de Rooy maakt deze apotheose niet meer mee: eind januari 2024 overlijdt hij, 80 jaar oud. Diens erfgenamen zijn sindsdien betrokken in deze rechtszaken die voor hen niet gunstig uitpakken. Ook de gemeente Oirschot krijgt er flink van langs.
Schadevergoeding
De werkgroep natuur en landschap trekt aan het langste eind in de vijf uitspraken van de hoogste bestuursrechter en wordt daarmee beloond voor hardnekkige vasthoudendheid. Zij sleept daarbij ook nog eens een schadevergoeding van 4500 euro in de wacht omdat vier juridische procedures zich meer dan vier jaar voortsleepten. En dat is onredelijk lang volgens het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, oordeelt de Raad van State die zelf verreweg de meeste vertraging veroorzaakte.
Of en hoe de natuurschade aan de Kromvensedijk wordt hersteld, moet de gemeente Oirschot opnieuw bepalen, zo beveelt de bestuursrechter. De Rooy kapte een vracht bomen (750 opgestapelde boomstammen worden geteld), omheinde zijn terrein met een 869 meter lang en twee meter hoog hekwerk, pompte grondwater op en streek glooiende bosgrond vlak.
Deze bodemvervlakking toont de werkgroep aan op de Algemene Hoogtekaart van Nederland. Omdat de gemeente de egalisatie desondanks ontkent, moet zij op rechterlijk bevel ter plekke poolshoogte nemen.
De controlerend ambtenaar rapporteert dat niets wijst op afvlakken, maar staaft deze waarneming niet met bewijs. De Raad van State acht dit geen deugdelijke weerlegging van het tegendeel en bepaalt dat hier sprake is van illegaal egaliseren waartegen alsnog zal moeten worden optreden.
De oprijlaan mag blijven
Dat bodem en bomen werden geofferd aan de oprijlaan mag dan niet door de beugel kunnen, de oprit zelf beschadigt de natuur slechts beperkt en is daarom wél terecht vergund, zo vindt de hoogste bestuursrechter. Eerder verleende de provincie achteraf een natuurvergunning voor de al aangelegde oprit. Een meevaller voor de erven die echter door de aanhoudende juridische perikelen met het verlaten villacomplex in hun maag blijven zitten.
Een illegaal geval apart is het stuk Kromvensedijk dat Oirschot ten faveure van De Rooy permanent heeft verhard. Ter vervanging van de stalen platen die waren neergelegd om te voorkomen dat zwaar materieel van en naar het villacomplex in het zand zou wegzakken. Parijs-Dakar op microniveau.
De gemeente beweert dat er geen sprake is van verharding maar dat de Kromvensedijk omwille van de verkeersveiligheid slechts is gestabiliseerd met een speciaal soort cement (TerraStab). Regulier onderhoud dus. Geen vergunning voor nodig.
Kromvensedijk illegaal verhard
De rechtbank Oost-Brabant die zich over deze kwestie buigt, schakelt een deskundige in die er ter plekke ‘niet in slaagt met een beitel door het materiaal te komen’. Dus is dit een illegale verharding. De rechtbank oordeelt dat Oirschot zich alsnog moet buigen over de eis van de Beerse werkgroep om het TerraStab weg te halen.
De gemeente betwist deze uitspraak niet en zal haarzelf dus alsnog vergunning moeten geven om de verharding te legaliseren. Het gaat om een 240 meter lange betonlaag die aansluit op 215 meter puinweg waarmee de Kromvensedijk eindigt in de Westelbeersedijk, een doorgaande verkeersroute.
Hier manifesteert zich de sluipende teloorgang van een vogelvrije zandweg. Zo legden al veel historische zandpaden in Brabant het loodje.
De Beerse natuurstrijders onderstrepen met hun lokale verzet de noodzaak om deze afbraak een halt toe te roepen. Historische en natuurorganisaties in heel Brabant dringen daar al geruime tijd bij de overheid op aan. De Brabantse Milieufederatie ontwierp in 2019 een handleiding voor behoud en bescherming van zandpaden.
Bijna een jaar na het rechterlijk vonnis van 21 september 2023 is er nog steeds geen vergunning voor het verharde stuk Kromvensedijk. Wél maakte de gemeente tussentijds bekend bij haarzelf een aanvraag hiervoor te hebben ingediend. Zij gaat die verharding dus niet opruimen maar legaliseren, zo luidt de boodschap.
Zandpad is natuur
Vooral met de cruciale laatste verharde 127 meter tot aan De Rooys oprit wordt dat lastig omdat de Kromvensedijk hier een natuurpad is. Hiervoor afwijken van het bestemmingsplan, zoals het gemeentebestuur zelf al heeft aangekondigd, is een inbreuk op het provinciale natuurnetwerk. Grondstof voor wéér een rechtszaak.
Tijdrekken
Voorlopig lijkt tijdrekken hier het Oirschotse parool. Daarmee ontloopt het bestuur de opdracht van de rechtbank om alsnog te beslissen over de eis van de werkgroep om het zandpad in oude staat te herstellen. Ook dit is juridisch aanvechtbaar.
Geldverslindend
Het einde van de reeds geldverslindende affaire Kromvensedijk 4 komt zo allerminst in zicht. Door de reeks rechtszaken die zij tot nu toe heeft verloren moet Oirschot al meer dan 10.000 euro proceskosten aan de Beerse werkgroep vergoeden.
Dat is een fractie van wat de gemeente zelf in vijf jaar heeft gespendeerd aan de perikelen met De Rooy. Alleen al het geknutsel aan de Kromvensedijk kostte 126.000 euro gemeenschapsgeld, zo blijkt uit gegevens die een Oirschotse burger weet los te peuteren. Haar uitgaven aan advocaten weigert de gemeente openbaar te maken. Ook de ambtelijke kosten blijven in nevelen gehuld.
Wanneer houdt dit een keer op?
Nu de Raad van State vijf maal heeft gesproken, is het de hoogste tijd dat in het gemeentehuis een bestuurder opstaat die de regie in handen neemt. Om een vergelijk te treffen met de Beerse werkgroep en de erven De Rooy, waar de beschadigde natuur aan de Kromvensedijk van opknapt. Opdat de sporen van Parijs-Dakar in de Beerzen worden uitgewist.
Boven: Zo was de groene entree van Kromvensedijk 4 Onder: de huidige entree van Kromvensedijk 4. De verharde zandweg sluit naadloos aan op de oprijlaan
Ruud van Nooijen
Zoveelste bewijs van onbetrouwbare, incapabele, ongeïnteresseerde overheid.
A van Schoonderwalt
Ik heb als Oirschotse inwoner een WOOverzoek gedaan over de uitvoeringskosten en juridische kosten van dit dossier. De juridische kosten “konden niet worden gegeven” want die worden niet spart weggeschreven. De gemeente krijgt van het advocatenkantoor geen gespecificeerde facturen maar verzamelfacturen. Dat gelooft toch niemand? Ik denk dat de gemeenschap niet mag weten wat dit ene straatje heeft gekost.
Hans Smulders
Een vergelijkbaar antwoord werd gegeven op een WOO-verzoek om openheid van zaken te geven mbt de gemeentegronden (400 Hectare!!) die waarschijnlijk ten onrechte door agrariërs in gebruik zijn genomen. Men gaf slechts een lijstje met gronden van particulieren binnen de bebouwde kom en dat betrof uiteraard maar een fractie van het totaal. Er is een Wet maar nog weinig Openheid van de Overheid.
Misschien in beide gevallen een nieuw WOO-verzoek om ALLE gronden én juridische kosten? Het puzzelwerk doen we dan zelf wel.