Het imago van Brabant als een provincie waar het goed wonen, werken en leven is, loopt in coronatijd een extra deuk op. Deze antireclame is te danken aan de machtswisseling in het provinciebestuur.

De drie partijen die samen met de VVD het roer afgelopen vrijdag in het provinciehuis overnamen, meenden in alle kneuterigheid dat het culturele leven in Brabant aan de bestuurstafel voortaan moet worden bezien als een vorm van vrije tijdsbesteding die best met minder geld toe kan.

De verontwaardiging die onder kunstenaars over deze dubbele miskenning de kop opstak, beleefde vrijdag haar apotheose in een veelzeggend stil protest. De berg gedumpte theaterstoelen op het plein voor het provinciehuis haalde zo’n beetje alle media, waaronder het veelbekeken NOS Journaal.

Dat ze overal in Nederland nu weten hoe Brabant met cultuur omgaat, bleek in alle pijnlijkheid op Radio 4. In een vraaggesprek over een magistraal uitgevoerde negende symfonie van Gustav Mahler in 2019 met het Noord Nederlands Orkest, sprak dirigent Antony Hermus mededogen uit met zijn collegamusici van de Philharmonie Zuidnederland die er in Brabant niet goed voorstaan.

En de digitale versie van het Storioni Festival in Eindhoven werd door de recensent van NRC Handelsblad beschouwd als een kwalitatief hoogstaand weerwoord op de ‘politieke vendetta’ van het nieuwe provinciebestuur tegen de cultuur.

Slechte timing en falende communicatie valt de nieuwe coalitie van VVD, Forum voor Democratie, CDA en Lokaal Brabant zwaar aan te rekenen. Door de coronacrisis ligt de miljardeneconomie die de cultuur in Nederland is, op haar gat. Nergens wordt en plein public nog toneel gespeeld of muziek gemaakt. Kunstenaars zitten werkloos thuis en ook de podia waarop zij hun brood verdienden staan op omvallen. En uitgerekend dan doet Brabant er nog een schepje bovenop!

In Provinciale Staten nam de nieuwe coalitie vrijdag wat gas terug. Een en ander was logisch bedoeld. En zo’n vaart zal het allemaal niet lopen. De vier partijen maakten ook een kosteloos gebaar door Lokaal Brabant-voorman Wil van Pinxteren voortaan gedeputeerde van vrije tijd, cultuur en sport te noemen.

Maar wat gaat Van Pinxteren na deze valse start voor de Brabantse cultuur betekenen?

De vrije tijdsfilosofie in het bestuursakkoord is overduidelijk afkomstig van Lokaal Brabant. Belangrijk punt in het verkiezingsprogramma van deze club is de oprichting van een provinciaal fonds om culturele en sportverenigingen te ondersteunen bij het werven, opleiden en behouden van vrijwilligers. Tegelijk belooft Lokaal Brabant ook de cultuur inhoudelijk ruimhartig te zullen subsidiëren met slechts beperkte voorwaarden vooraf voor zowel amateurs als professionele kunstenaars.

Beide concrete punten staan echter niet in het bestuursakkoord!

Daarin ontbreekt ook de harde belofte van het CDA in verkiezingstijd dat de bezuiniging op de Philharmonie Zuidnederland ongedaan wordt gemaakt.

De christen-democraten zaten nog in de oppositie toen het provinciebestuur onder aanvoering van SP-gedeputeerde Henri Swinkels eind vorig jaar een half miljoen wegsneed van de twee miljoen euro die dit Brabants-Limburgse fusieorkest uit Brabant kreeg.

Vóór 1 juni moet kennelijk duidelijk zijn wat de philharmonie het komende muzikale seizoen uit het provinciehuis mag ontvangen. Een motie om direct zekerheid te verschaffen, haalde het vrijdag niet. Mocht Van Pinxteren al snode plannen voor het orkest hebben, dan zal hij die op straffe van onbehoorlijk bestuur een jaar moeten opschorten.

En dan de VVD. De grootste partij van Brabant wijdt warme woorden in haar verkiezingsprogramma aan Brabants cultureel talent dat met steun van de provincie ‘de kans krijgt om door te groeien naar de top’.

Het cultuurfonds Brabant C dat sinds 2015 met 25 miljoen euro provinciegeld Brabantse festivals van internationale allure steunt, mag van de liberalen na dit jaar doorgaan. Mits er wordt samengewerkt met de Brabantse steden en ook de rijksoverheid een duit in het zakje doet. Ook daarover geen woord in het bestuursakkoord.

Van Forum van Democratie weten we slechts dat Thierry Baudet boeken leest en schrijft en aan het Binnenhof op zijn piano speelt. Over de cultuur in Brabant valt deze partij niet op enige visie te betrappen.

Het gezamenlijke bestuursakkoord rept van een ‘richtinggevende opdracht’ om met ingang van 2023, het jaar van de volgende Statenverkiezingen, minimaal zeven miljoen euro te bezuinigen op het begrotingsprogramma Vrije Tijd en Erfgoed, waar cultuur dus onder valt. Wat er dan nog specifiek in cultuur wordt geïnvesteerd is volstrekt onduidelijk.

Van deze hutspot aan vaag- en tegenstrijdigheden valt geen chocola te maken. Toch zal Van Pinxteren zich vóór de zomer aan het cultuurfront moeten melden met iets wat lijkt op een beleid dat ook inspeelt op de coronacrisis.

Dat wordt een vuurproef in geloofwaardigheid voor deze ervaren politicus en manager die als een koorddanser carnaval met Jazz in Duketown moet zien te verenigen.