Frans Timmermans warmt de grote linkse volksbeweging op

Terwijl het landsbestuur volgens Frans Timmermans op apegapen ligt, pookt de gedoodverfde leider van de ‘grote linkse volksbeweging’ zijn achterban alvast op om er op 29 oktober een groot electoraal succes van te maken.

De peptalk van de slank en fit ogende Timmermans gaat er op deze tweede Pinksterdag bij de verzamelde leden van PvdA en GroenLinks in als Gods woord in een ouderling.

Hij wil vanuit eigen kracht ‘de hand uitsteken naar partijen in het politiek midden’. Want populistisch rechts moet hoe dan ook de pas af worden gesneden. Daar zijn alle partijgangers het in de volgestroomde Eindhovense poptempel Effenaar roerend over eens.

Dat de VVD samenwerking met Wilders en diens PVV inmiddels uitsluit, maar evenmin wil regeren met links, wordt later die dag bekend.

Beeldvorming, daar gaat het deze middag vooral om. Op last van de partijbobo’s wordt het al volgestroomde balkon in de poptempel ontruimd. Schouder aan schouder in de zaal zonder lege plekken moet Timmermans worden toegejuicht.

Fusie in ijltempo

De vervroegde verkiezingen komen als een zegen voor de partijbesturen van PvdA en GroenLinks om nu in ijltempo en zonder gedoe te fuseren.

Tegenstribbelende PvdA-mastodonten als oud-lijsttrekker Ad Melkert en oud-partijvoorzitter Hans Spekman, en niet te vergeten voormalig parlementariër en burgemeester Jan Boelhouwer uit Tilburg hebben het nakijken. Hun georkestreerde actie om de sociaaldemocratie van de ondergang te redden is een achterhoedegevecht.

Niemand heeft het meer over de Melkertbanen, een van de weinig geslaagde werkgelegenheidsprojecten die neoliberaal werden afgeserveerd. Met medewerking van de PvdA, die haar ideologische veren afschudde in vrijage met de VVD. Een mislukking met grote gevolgen.

Het uitruilkabinet Rutte 2 betekende de nekslag voor de PvdA als volkspartij. Dat is de erfenis van Diederik Samsom die als PvdA-voorman zijn Greenpeaceverleden uitgumde. Later herstelde hij dat. Als kabinetschef van Eurocommissaris Timmermans zette Samsom het Europees klimaatbeleid, de zogeheten Green deal, in de grondverf. Onder de nieuwe klimaatcommissaris, oud CDA-voorman Hoekstra, bladdert dat rap weer af.

Het PvdA-bloed stroomt bij Timmermans nog onverminderd door de aderen. ‘De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen’, grijpt hij in de Effenaar terug op het aloude mantra van Joop den Uyl.

Volop sociale beloftes

Sociale beloftes rijgen zich in zijn toespraak aaneen: het minimumloon verhogen, inkomensverschillen verkleinen, niet bezuinigen op de zorg en het onderwijs, de afbraak van ontwikkelingshulp ongedaan maken, de sociale huren bevriezen en de woningcorporaties componseren voor het verlies aan inkomsten.

Het geld lijkt bij Timmermans niet op te kunnen. Over zijn steunbetuiging aan een immense verhoging van de defensieuitgaven, wordt hij niet bevraagd. Over onvermijdelijke bezuinigingen gaat het deze middag evenmin. Dat is voor na de verkiezingen.

‘En hoe zit het met het klimaatbeleid?’, wil een Groenlinkser weten. Timmermans: ‘Dat moet aangescherpt. We zijn laat, maar niet te laat’. Populistisch rechts krijgt een veeg uit de pan: ‘eerst ontkennen ze het probleem en nu vinden ze dat het geen zin meer heeft om het aan te pakken’.

Boven het maaiveld

Als bestuurder steekt Timmermans met kop en schouders boven het Haagse maaiveld uit. Het premierschap is hem op het lijf geschreven. Na de val van het kabinet Schoof had hij als leider van de grootste partij na Wilders al een poging in die richting kunnen wagen. Door VVD,CDA, D66 en NSC uit te nodigen voor de vorming van een nieuwe coalitie. Opdat burgers niet worden opgezadeld met wéér een verkiezing die in dit verdeelde land niets oplost.

Maar dat deed Timmermans niet. Een gemiste kans om te laten zien dat hij wél het landsbelang plaatst boven het partijbelang en zijn daaruit voortvloeiende persoonlijke ambitie.

Met vervroegde verkiezingen gebeurt het omgekeerde. Die betekenen vooral kostbaar tijdverlies. De politieke kopstukken van nu gaan elkaar ook dan weer te lijf. Verschillen van mening worden opgeklopt en uitvergroot, zodat er na 29 oktober langdurig moet worden onderhandeld om er met elkaar uit te komen.

En al die tijd blijft het gemankeerde kabinet Schoof aan het bewind. Een aanfluiting voor de democratie.

In het gunstigste geval kunnen drie partijen een meerderheid vormen. Dat is Timmermans’ scenario, mits zijn partij de sterkste wordt en hij het premierschap kan claimen.

Dilan Yesilgöz is een serieuze concurrent voor ’s lands hoogste politieke ambt. Door de PVV als regeringspartner uit te sluiten heeft de VVD-voorvrouw alle kans om ontevreden kiezers weg te trekken bij Wilders. Want een stem op deze geïsoleerde populist is immers een verloren stem.

Wie het strengste asielbeleid ooit wil, moet juist nu VVD stemmen. Dat zal Yesilgöz in de aanloop naar 29 oktober uit en te na benadrukken. Om op deze manier straks de eerste vrouwelijke premier van Nederland te worden.

Geen zondebokpolitiek

In Eindhoven krijgt Timmermans de vraag of hij soms de ‘zondebokpolitiek’ van Duitsland en Engeland wil gaan volgen. Onder verantwoordelijkheid van sociaaldemocratische zusterpartijen worden asielzoekers en arbeidsmigranten daar het land uitgezet. Nee, dat wil Timmermans niet. ‘Wij moeten laten zien dat het wél goed kan en onze aanpak exporteren naar andere landen.’

De noodzaak van een humaan asielbeleid wordt aan het slot van de bijeenkomst, vanaf het podium hartstochtelijk bepleit door enkele kleurrijk uitgedoste Limburgers. ‘Minderjarige kinderen die hier zijn opgegroeid mogen onder geen beding het land uit worden gezet.’ Timmermans beaamt dat in volmondig Limburgs. Het daverende applaus liegt er niet om.