Het was dezer dagen weer als vanouds in coronatijd. Een nieuwe variant en alles en iedereen slaat meteen op tilt.
En omdat die is ontdekt in Zuid-Afrika waar veel Britten naar toe reizen, was Boris Johnson er als de kippen bij om het land meteen weer in de ban te doen. Terwijl hij als allerlaatste regeringsleider de reisbeperkingen jegens Zuid Afrika pas net had versoepeld. Tegen heug en meug en onder grote druk van collega Ramaphosa.
In één adem dankte Boris de Zuidafrikanen voor de alertheid en deskundigheid waarmee zij de nieuwe variant blootgelden en die wetenschap meteen met de wereld deelden.
Deze vorm van Brits cynisme wordt hier te lande bepaald niet op prijs gesteld. De Zuidafrikaanse toeristenindustrie die sinds maart 2020 op apegapen ligt en juist komende zomermaanden weer wat perspectief ontwaarde, krijgt hierdoor nieuwe klappen. En de werkloosheid in dit land is al zo hoog.
In een misplaatste poging tot leiderschap, want zij gaat niet over reisverboden, volgde Europa’s topvrouw Ursula von der Leyen direct met haar oproep tot een algeheel Europees vliegverbod voor zuidelijk Afrika. Maar de beer was al los. Duitsland volgde de Britten op de voet en dus kon Nederland niet achterblijven. Dit zijn de drie landen waar toeristisch Zuid-Afrika het internationaal grotendeels van moet hebben.
Bitterheid
Bitterheid overheerst hier dan ook over de paardenmiddelen van de rijke landen die volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie WHO helemaal niet helpen. Want je houdt de nieuwe variant, omikron gedoopt, in onze open wereldeconomie toch niet tegen. Hoogstens vertraag je de opmars wat. Ook dat is betrekkelijk. Omikron schijnt al sinds september onder ons te zijn, waar ook ter wereld.
Vanuit Zuid Afrika keken wij tegelijkertijd naar het onheil dat premier Rutte en minister de Jonge over besmet Nederland verkondigden. De nieuwe lockdown is een herhaling van zetten in de donkere dagen voor kerst. En dat met bijna 88 procent van de bevolking gevaccineerd!
In Zuid-Afrika is nog geen 40 procent ingeënt. Geen kwestie van schaarsheid, want de vrieshuizen puilen hier uit van de vaccins. Maar velen hebben geen trek of interesse in een (gratis) spuit. Uitzichtloze armoede maakt moedeloos.
Ook door al dat Europese machtsvertoon jegens Zuid-Afrika ontstaat de indruk dat het in dit land bepaald niet pluis is. In werkelijkheid is het hier als gevaccineerde momenteel een stuk beter toeven dan ten noorden van de evenaar.
De zomer breekt aan, het is lang licht en het maatschappelijk verkeer beweegt zich vooral buitenshuis. Gasten ontvang je in de tuin. Risico’s voor de gezondheid zijn daardoor vrij eenvoudig te beperken.
Daar komt bij dat het aantal dagelijks gemeten besmettingen in dit grote land zeer veel lager is dan in het kleine Nederland. Volgens de laatste cijfers: 3200 versus 22.000.
Toch wordt ook hier geleefd onder het juk van corona. Mondkapjes alom, binnen én buiten verplicht. Een (beperkte) avondklok. Sportwedstrijden zonder of met weinig publiek. Dunbevolkte theaters en concertzalen.
Niettemin loopt het aantal besmettingen de laatste weken snel op, aangedreven door omikron. Maar het land wordt niet meer stilgelegd zoals in 2020. Die lockdown ontaardde in een sociaal-economische ramp.
Reizigers klemgezet
Vol mededogen leven wij via de media mee met beklagenswaardige reizigers die door het botte overheidsingrijpen op vliegvelden worden klemgezet en vervolgens aan hun lot overgelaten. Voor hen geen compensatie van gedwongen uitgaven aan peperdure luchthavenhotels en exponentieel stijgende vliegprijzen voor een terugtocht.
Wereldwijd was er aandacht voor de 600 passagiers op twee KLM-vluchten uit Zuid-Afrika die na aankomst, in afwachting van hun pcr-test, langdurig op de luchthaven werden vastgehouden. Geen reclame voor de gastvrijheid van ons koninkrijk.
Benieuwd welk onheil ons straks nog boven het hoofd hangt als wij de terugtocht door het luchtruim aanvaarden. Dubbel getest mag je thans pas het vliegtuig in, na aankomst op Schiphol volgt wéér een test. Ongeacht de uitkomst volgen hoe dan ook minimaal vijf dagen thuisquarantaine onder gemeentelijk toezicht. Ook al ben je kiplekker, draag je de best beschermende mondkapjes (ffp2, ffp3), ontsmet je de handen veelvuldig en hou je de medemens op afstand. Maakt niet uit.
Maar het kan erger. Vanaf Engelse luchthavens wordt de thuiskomer standaard gedeporteerd naar een quarantainehotel voor tien dagen opsluiting op eigen kosten.
Op een Rotterdamse kade vroegen opgewonden journalisten zondagmiddag indringend aan minister Hugo de Jonge of dat bij ons dan ook niet zou moeten. Want ja, er kwamen toch maar liefst 61 van de 600 passagiers als besmet uit de prc-test tevoorschijn, onder wie 13 omikronners. Dat ging De Jonge te ver, al zitten die 61 dan wel in hotelisolatie. Gelukkig voor deze journalisten laat hij zich adviseren over verdere reisbeperkingen.
Vaderlijk
Later die dag sprak Cyril Ramaphosa de Zuidafrikaanse natie vanuit zijn presidentiële stoel op vaderlijke toon toe. Vaccineren, vaccineren, vaccinneren, luidde zijn standvastige boodschap. ‘Dat helpt echt. Wees verstandig, doe dat nou.’ Wél stelde hij enige overheidsdwang hierbij in het vooruitzicht. De opgelierde discussie hierover vertoont veel verschillen van mening.
De president haalde hard uit naar al die landen die Zuid Afrika en haar buurlanden inmiddels in de ban hebben gedaan en daarmee de toch al wankele economie van zijn land verder beschadigen: ‘ongerechtvaardigd’!
Ondertussen berichten Zuidafrikaanse huisartsen dat hun omikronpatiënten, ook niet-gevaccineerden, slechts milde klachten krijgen. Inmiddels is ook duidelijk dat British Airways weer gaat vliegen op Zuid-Afrika. KLM is dat blijven doen. Tekenen dat deze nieuwe uitbraak van coronagekte misschien snel weer wordt beteugeld.